Deniz Akvaryumu Nasıl Kurulur?

Deniz akvaryumlarının kendine özgü ve büyüleyici güzelliği tartışılmaz. Akvaryum mağazalarında renkli mercanlar, göz alıcı balıklar ve etkileyici canlılara sahip bir deniz akvaryumu gördüyseniz, bu ekosistemin etkileyici atmosferini deneyimlemişsinizdir. Bu hissi kendi yaşam alanınıza taşımak istemeniz oldukça anlaşılır.
Tatlı su balıkları konusunda deneyimliyseniz, deniz akvaryumuna geçiş ilk etapta göz korkutucu olabilir. Tuzlu su akvaryumları, tatlı su sistemlerine göre daha karmaşık ve masraflıdır. Ek ekipman ihtiyacı, canlıların maliyeti ve su kalitesi takibi oldukça dikkat ister. Buna rağmen doğru bir kurulumla, deniz akvaryumu oldukça keyifli ve tatmin edici bir hobiye dönüşebilir. Bu yazıda, deniz akvaryumu kurulumuna dair detaylı bir ekipman listesi ve adım adım rehber sunuyoruz.
Deniz Akvaryumu İçin Gerekli Ekipmanlar
Kurulumun temel parçası elbette akvaryumdur. Hangi boyutta bir akvaryum tercih edeceğiniz, beslemek istediğiniz canlılara ve su hacmine bağlıdır. Bu rehberde, entegre filtre, ısıtıcı ve Multilux LED aydınlatma sistemine sahip Juwel Vision 180 Marine Akvaryumu üzerinden örnekleme yapılmıştır.
Farklı bir model ya da boyut tercih ediyorsanız, listelenen ekipmanlarda uyarlamalar yapabilirsiniz (örneğin daha güçlü bir pompa ya da fazladan kum torbası gibi).
- Tunze Doc Protein Skimmer
- Ek sirkülasyon pompası
- Deniz tuzu
- Klor giderici solüsyon
- Refraktometre
- Evolution Aqua Pure Reef Balance
- Amonyak, Nitrit ve Nitrat test kitleri
- Canlı kaya kutusu (1 adet)
- Substrat torbası (1 adet)
Bu temel ekipmanlara ek olarak, aşağıdaki öğeler de sistemin sağlığı ve uzun ömürlülüğü açısından faydalı olabilir:
- Ters ozmoz sistemi (RO) veya hazır RO suyu temini
- Su depolama bidonu, yedek düşük watt'lı ısıtıcı, küçük sirkülasyon pompası veya hava taşı ile hava motoru
RO suyu kullanımı suyun saflığını garanti altına alır. Kullanılmıyorsa, musluk suyundaki nitrat ve fosfat oranları test edilmelidir. Yüksek değerler uzun vadede sorun yaratabilir.
Deniz Akvaryumu Nasıl Kurulur?
Tüm ekipmanlar hazırsa, kurulum süreci başlayabilir. Bu işlem birkaç hafta sürebilir, çünkü sistemin olgunlaşması ve canlılara uygun hale gelmesi zaman ister. Başlamadan önce tüm adımları okuyarak süreci anlamanız tavsiye edilir.
Adım 1: Ekipmanların Yerleştirilmesi
Aydınlatma sistemi, protein skimmer ve filtre gibi ekipmanlar su eklenmeden önce akvaryuma yerleştirilmelidir.
Aydınlatmanın Kurulumu
Aydınlatma sistemi prize takılmadan önce kontrol edilmelidir. Juwel Vision 180 akvaryumunda iki adet floresan tüp yer alır. Farklı bir akvaryum kullanılıyorsa, biri mavi, diğeri beyaz olmak üzere iki ampul tercih edilmelidir. Mavi ışık ön tarafa, beyaz arka tarafa yerleştirilmelidir. Bu renk düzeni hem balıkların hem de omurgasızların renklerini daha canlı gösterir.
Koraller fotosentez yoluyla beslenir. Bu yüzden ışık yoğunluğu ve spektrumu çok önemlidir. Floresan tüpler zamanla performans kaybı yaşar, bu yüzden 6–12 ayda bir yenilenmelidir. Daha hassas türler için LED destekli sistemler kurulması fayda sağlar.
Protein Skimmer’ın Kurulumu
Aydınlatma yerleştirildikten sonra Tunze Doc Skimmer 9004 model protein skimmer takılabilir. Bu modelin kurulumu oldukça kolaydır ve bakım yükünü hafifletir. Farklı bir akvaryum kullanılıyorsa, üreticiye ait bir protein skimmer modeli tercih edilmelidir.
Isıtıcı ve Filtre Sisteminin Kurulumu
Protein skimmer ve aydınlatma tamamlandıktan sonra, akvaryum ısıtıcısı ve Juwel filtresi çalışmaya hazır hale getirilmelidir. Juwel Vision 180 ile birlikte gelen filtre, deniz akvaryumu için uygun 5 adet yüksek performanslı filtre ortamı içerir. Bu ortamlar zamanla değiştirilebilir.
Substratın Eklenmesi
Kurulumun son adımı olarak zemine substrat eklenmelidir. Genellikle canlı kum ya da kırılmış mercan kumu tercih edilir. Canlı olmayan kum kullanılıyorsa öncesinde güzelce durulanmalı, canlı kum ise Step 2 tamamlandıktan sonra eklenmelidir.
Adım 2: Su Ekleme
Ekipmanların büyük bölümü yerleştirildiyse, şimdi sıra suyu eklemeye geldi. RO suyu kullanma imkanınız varsa, başlangıçta saf su ile başlamak en sağlıklı yoldur. Aksi durumda musluk suyunuzun nitrat ve fosfat değerlerini ölçerek değerlendirmeniz gerekir. Değerler sıfıra yakınsa suyu kullanabilirsiniz.
Akvaryumu doldururken su seviyesini maksimum çizginin birkaç santimetre altında tutun. Tuz eklendiğinde su seviyesi yükselecektir. Su eklendikten sonra klor giderici kullanın (RO su değilse), ardından ısıtıcıyı ve Juwel filtresini çalıştırın. Bu adımda protein skimmer devreye alınmamalıdır. Isıtıcı ve filtre sayesinde kumdan kaynaklı bulanıklık kısa sürede toparlanır.
Adım 3: Tuz Karıştırma
İlk deniz suyu karışımınızı hazırlama zamanı geldi. Bu işlem zamanla kolaylaşır fakat ilk birkaç seferde sabırlı olmak gerekir. Mercan içeren akvaryumlar için Red Sea Coral Pro, Aquarium Systems Reef Crystals veya TMC Reef Pro gibi deniz tuzları uygundur. Sadece balık bulunan sistemlerde Red Sea Marine Salt veya Tropic Marin gibi seçenekler tercih edilebilir.
25 kg tuz ile yaklaşık 600 litre deniz suyu hazırlanabilir. 180 litrelik bir akvaryum için yaklaşık 7.5 kg tuz gereklidir. İlk etapta az miktarda tuz ekleyip yavaş yavaş artırarak doğru tuzluluğa ulaşmak en güvenli yoldur. Tuz karışımı sırasında akvaryum suyu ısıtılmalı ve filtre devrede olmalıdır. Tuzluluk sıcaklığa göre değiştiği için karışım suyu akvaryumla aynı sıcaklıkta olmalıdır.
Tuz ekledikten birkaç saat sonra (tercihen gece boyunca beklenmeli) suyun tuzluluğunu ölçmek için refraktometre kullanılmalıdır. Hedef tuzluluk seviyesi genellikle 1.025 civarında olmalıdır. Eğer tuzluluk düşükse daha fazla tuz eklenir, yüksekse saf su eklenerek denge sağlanır. Tuz tamamen çözünmeden ölçüm yapılmamalıdır.
Adım 4: Sistemin Olgunlaştırılması
Canlı kaya kullanacak akvaryumlar için sistemin olgunlaştırılması şarttır. Bu süreç, kayaların içindeki yararlı bakterilerin zarara uğramadan sisteme adapte olmasını sağlar. Olgunlaştırma yapılmadan canlı kaya eklendiğinde, yüksek amonyak ve nitrit seviyelerine maruz kalabilir.
Evolution Aqua Pure Reef Balance gibi ürünler bu süreçte etkilidir. Her gün belirli dozajda ürün akvaryuma eklenir ve amonyak/nitrit seviyeleri gözlemlenir. İlk günlerde amonyak yükselir, ardından bakteri kolonileri bunu tüketir ve nitrit seviyesi yükselmeye başlar. Bir sonraki bakteri kolonisi ise nitriti tüketerek süreci dengeler. Her iki değer sıfıra ulaşmadan canlı kaya eklenmemelidir. Bu süreç birkaç hafta sürebilir.
Adım 5: Canlı Kaya Eklenmesi
Sistem olgunlaştıysa, şimdi canlı kaya eklenebilir. Canlı kaya genellikle su içinde değil, torbalar içinde kuru olarak gelir. Eklenmeden önce her parça dikkatlice incelenmelidir. Küçük yengeç gibi istenmeyen canlılar fark edilirse sisteme dahil edilmemelidir.
Kayanın üzerinde yosun olan yüzeyler, ışığa dönük yerleştirilmelidir. Bu şekilde canlı yapılar gelişimini sürdürebilir. Kaya yerleşimi tamamlandıktan sonra istenirse ek sirkülasyon pompaları eklenebilir. Juwel Vision 180 modeli Eccoflow 600 pompasıyla birlikte gelir fakat bazı kullanıcılar ek akıntı sağlar. AI Nero 5 gibi dalga motorları akvaryum içinde “ölü bölgelerin” oluşmasını engeller ve canlılara hareket alanı sağlar.
Adım 6: Son Hazırlıklar
Bu aşamada akvaryumun neredeyse tüm sistemi çalışır durumdadır. Su olgunlaşmış, canlı kaya eklenmiş ve sirkülasyon sağlanmıştır. Artık protein skimmer aktif hale getirilebilir. Kaliteli bir skimmer, deniz akvaryumundaki organik atıkların %90’ını temizleyebilir. Özellikle canlı kaya ile gelen zararlı maddelerin uzaklaştırılmasında büyük rol oynar.
Tüm bu ekipmanlar çalışırken amonyak ve nitrit değerleri bir hafta boyunca yükselmezse canlı ekleme düşünülebilir. Aydınlatma sistemi de artık devreye alınabilir. Işıklar günde 8-10 saat açık kalmalı ve bu süre her gün aynı saatte olmalıdır. Elektrikli zamanlayıcı kullanarak bu düzen sağlanabilir. Işık zamanlamasını günlük yaşamınıza uygun şekilde ayarlayabilirsiniz.
Adım 7: Canlıların Eklenmesi
Tropikal balık beslediyseniz, yeni canlıların akvaryuma alıştırılması sürecine aşinasınızdır. Deniz canlıları söz konusu olduğunda ekstra olarak tuzluluk dengesine dikkat edilmelidir.
Yeni canlıları (balık, karides, mercan) eklerken aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
- Akvaryum ışıkları kapatılmalı
- Taşıma torbasındaki su ve canlılar küçük bir kap içine aktarılmalı
- Kap akvaryumda yüzdürülerek su sıcaklık dengesi sağlanmalı
- Yavaş yavaş akvaryumdan su alınarak bu kaba eklenmeli
- Kaptaki su seviyesi yükselirse, dışarı alınmalı (akvaryuma dökülmemeli)
- Tuzluluk seviyesi eşitlendiğinde canlılar yavaşça akvaryuma bırakılmalı
Bu işlem birkaç saat sürebilir fakat sürece sadık kalmak canlıların sağlığı açısından çok önemlidir. Özellikle karides ve mercan gibi omurgasızlar tuzluluktaki ani değişikliklere karşı çok hassastır.
Unutulmamalı ki taşıma torbasındaki su doğrudan akvaryuma boşaltılmamalıdır. Akvaryum mağazalarında kullanılan sistemlerde bakır bazlı ilaçlar bulunabilir. Bakır, omurgasız canlılar için toksiktir. Bu sebeple torbadaki su hiçbir zaman akvaryuma eklenmemelidir.
Gerekli Her Şey Evcilal’da.
Deniz akvaryumu kurulumuna başlamak karmaşık gibi görünse de doğru ekipman ve bilgilerle oldukça keyifli bir hobi haline gelir. Aquacadabra olarak, deniz akvaryumu kurulumunda ihtiyaç duyacağınız her türlü ekipmanı sunuyoruz. Geniş ürün yelpazemizi inceleyerek ya da daha küçük ama etkili sistemler arasında seçim yaparak deniz canlıları için mükemmel bir yaşam alanı oluşturabilirsiniz.