Kedilerde Alerji: Belirtiler, Nedenler ve Tedavi
Alerji, alerjik reaksiyonlara neden olan belirli maddelere karşı bağışıklık sisteminin gösterdiği bir duyarlılık tepkisidir. Bu maddeler antijen veya alerjen olarak sınıflandırılır. Genellikle polen, besinler veya toz gibi alerjenler doğası gereği zararsızdır. Ancak bazı bünyelerde vücut buna aşırı tepki verir ve alerji belirtilerine yol açan yangısal bir yanıtı tetikler.
Kediler Alerjik Olabilir mi?
Evet, kediler de alerjik olabilir. Hatta bu durum kedilerde son derece yaygındır. Birden fazla alerji türüne sahip kedilerin teşhisi, tedavisi ve süreci yönetmek daha zordur. Alerjiler genellikle yaşam boyu süren, hem kedinin hem de kedi sahibinin yaşam kalitesini etkileyebilen bir rahatsızlıktır.
Bazı ırklar alerjiye daha yatkın olsa da bu durum tüm kedilerde görülebilir. Safkan kedilerin, yerli kısa tüylü kedilere kıyasla hava kaynaklı alerjilere yakalanma olasılığı daha yüksektir. Siyam kedilerinin ise besin alerjilerine yatkınlığı daha fazladır. Uzun vadeli başarı için erken müdahale kritiktir. Kedinizin alerji sorunu yaşıyor olabileceğini fark eder etmez muayene için veterinerinizi arayın.
Kedilerde Alerji Türleri
Veteriner hekimler kedilerde şu altı ana alerji türünü kabul etmektedir. Bu farklı kedi alerjisi türleri şunlardır:
• Gıda (Besin) alerjileri
• Atopik dermatit veya çevresel alerjiler
• Pire alerjisi dermatiti
• Alerjik kontakt (temas) dermatit (Bir alerjenin deriyle doğrudan temas ederek döküntüye neden olması durumu)
• Kutanöz ilaç erüpsiyonları (Bir ilaca karşı gelişen deri reaksiyonu)
• Alerjik bronşit (Kedi astımı)
Kedilerde Alerji Belirtileri
Kedilerde yaygın görülen alerji belirtileri şunlardır:
• Aşırı kaşınma veya yalanma (Aşırı temizlenme dahil)
• Yaralar, yara kabukları, kabuklanma, küçük şişlikler veya akne
• Düz, kızarmış, şişmiş deri bölgeleri (Eozinofilik plaklar)
• Tüy dökülmesi veya tüy seyrelmesi görülen bölgeler, cansız veya bakımsız tüy yapısı
• Öksürük ve hırıltılı solunum
• Nefes darlığı veya solunum güçlüğü
• Hapşırma
• Sulu burun akıntısı
• Mide rahatsızlığı (Kusma, ishal, iştah değişikliği)
• Dışkıda kan
• Kilo kaybı
• Yüzde şişme (En sık dudaklar, burun ve göz çevresinde görülür)
• Ürtiker (Kurdeşen)
• Anafilaksi (Ani ve şiddetli alerjik reaksiyon)
Önemli Uyarı: Kedilerde nefes alma güçlüğü, acil veteriner müdahalesi gerektiren bir durumdur. Eğer kediniz ağzı açık nefes alıyorsa veya zorlu solunum yapıyorsa derhal veteriner hekiminize başvurun.
Kediler Nelere Alerjiktir?
Kediler pek çok farklı şeye karşı alerjik olabilir. Gelin, kedileri etkileyen en yaygın alerjenlere birlikte göz atalım.
Gıda (Besinler)
Kedilerde gıda alerjilerinin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Herhangi bir protein, karbonhidrat, koruyucu madde, katkı maddesi veya gıda boyası potansiyel olarak alerjen olabilir. Genellikle kedinin bağışıklık sistemi bir proteine karşı aşırı uyarılır ve aşırı tepki verir. En sık bildirilen alerjiler sığır eti, balık ve tavuktur.
Kedilerin tahıllara, mısıra veya glütene alerjisi olsa da bu durum temel protein kaynaklarına kıyasla çok daha az yaygındır. Bazı çalışmalar Siyam kedilerinin ve 6 aydan küçük kedilerin gıda alerjisi geliştirme oranlarının daha yüksek olabileceğini göstermektedir.
Çevre (Çevresel Faktörler)
Atopi veya çevresel alerjiler, iltihaplı ve kaşıntılı deri hastalığı ile karakterizedir. Kedilerde genetik nedenler yeterince belgelenmemiştir. Ancak atopi Habeş (Abyssinian), Devon Rex ve 3 yaşından küçük yerli kısa tüylü kedilerde daha sık görülür.
Atopinin en yaygın nedenleri şunlardır:
• Polenler
• Küf sporları
• Mayalar
• Toz ve depo akarları
• Hayvan veya insan kepeği
Alerjik kontakt dermatit kedilerde nadirdir ve temas edilen bölgede gecikmiş bir aşırı duyarlılık reaksiyonunu içerir. Tetikleyiciler şunlardır:
• Bitkiler (Polen, çimenler, ağaçlar)
• İlaçlar (Sürülen ilaçlar, kulak ilaçları, sabunlar, şampuanlar, böcek ilaçları)
• Ev Eşyaları (Lifler, kumaşlar, boyalar, cilalar, temizleyiciler)
• Diğer (Pirinç unu, klorlu su)
Pireler
Pire alerjisi dermatiti, pirenin tükürüğüne karşı gelişen aşırı duyarlılık reaksiyonu olarak ortaya çıkar.
Kutanöz İlaç Erüpsiyonları
Herhangi bir ilaç deriyle ilgili bir reaksiyona neden olabilir. Bu durum tek bir dozdan sonra veya birden fazla dozdan sonra meydana gelebilir.
İlaç erüpsiyonuna neden olan daha yaygın ilaçlar arasında antibiyotikler, nöbet önleyiciler, tansiyon ilaçları, ağrı kesiciler (NSAİİ'ler) ve kalp ritim bozukluğu ilaçları yer alır.
Alerjik Bronşit
Astım, bir kedinin bağışıklık sisteminin havadaki alerjenlere aşırı tepki vererek hava yolu iltihabına ve hava yollarının daralmasına neden olması durumunda ortaya çıkar.
Olası tetikleyici alerjenler şunlardır:
• Sigara dumanı
• Kötü ortam hijyeni
• Tozlu kedi kumu
• Saç spreyi
• Küfler ve Polenler
• Pudralar
• Ev kimyasalları
• Oda spreyleri
Kediler İçin Alerji Testleri
Kedilerde alerji testleri değişiklik gösterir. Testler şunları içerebilir:
• Deri sitolojisi (Deri hücrelerinin incelenmesi)
• Deri biyopsisi
• Kontakt dermatit için yama testi
• İntradermal (deri içi) deri testi
• Radyografiler (Göğüs röntgeni)
• Eliminasyon diyeti denemesi
• Yeni protein diyeti (Kedinin daha önce hiç yemediği bir protein kaynağı)
• Hidrolize diyet (Proteini parçalanmış mama)
• Pire tarağı kullanımı
• Beyaz kan hücrelerini incelemek için kan tahlili
Kedilerde Alerji Tedavisi
Kedinizin alerjilerinin nedenine bağlı olarak tedavi şunları içerebilir:
• Rahatsızlığa neden olan besinin kedinizin diyetinden çıkarılması
• Steroidler (Prednizolon/Prednizon)
• Probiyotikler, sindirimi kolay diyet, lif veya pektin takviyesini içeren ishal önleyici protokoller
• Cerenia veya Ondansetron gibi bulantı önleyici ilaçlar
• İmmünoterapi veya alerji aşıları
• Siklosporin gibi bağışıklık baskılayıcı tedaviler veya ilaçlar
• Oklasitinib (Apoquel) gibi bağışıklık düzenleyici ilaçlar
• İkincil enfeksiyonlar için antibiyotikler ve mantar ilaçları (Convenia veya Itrakonazol)
• Ağrı kesiciler (Onsior veya Gabapentin)
• Topikal (Bölgesel) tedavi
• Antihistaminikler
• Pire ve kene tedavisi
• Hipoalerjenik şampuanlar ve mendiller
• Hastaneye yatış
• Oksijen takviyesi