Akvaryum Suyu Nasıl Test Edilir?
Sağlıklı bir akvaryum bakımı sadece balıklarınızı beslemek ve akvaryumu temiz tutmakla ilgili değildir. Her şey suyla başlar. Akvaryumunuzun suyunun kalitesi, suda yaşayan dostlarınızın yaşam kalitesini doğrudan etkiler. Kötü koşullar strese, hastalıklara ve en kötü durumda ölüme yol açabilir.
Bu nedenle düzenli akvaryum su testi yapmak çok önemlidir. Balık dostlarınız için mutlu ve sağlıklı bir ortam yaratmanıza yardımcı olmak amacıyla, akvaryum suyunuzu test etmenin temellerini ve kontrol etmeniz gerekenleri ayrıntılı olarak ele alacağız.
Akvaryum Suyu Neden Test Edilmeli?
İster yeni ister kurulu bir akvaryumunuz olsun, balıklarınız için temiz ve dengeli bir su sağlamak, bizim nefes almak için temiz havaya ihtiyaç duymamız kadar önemlidir.
Eğer amonyak gibi kimyasallar kontrolden çıkar veya bakteriler güvenli seviyelerin üzerine çıkarsa balıklarınız hastalık ve ölüm riskiyle karşı karşıya kalabilir. Neyse ki akvaryum suyunuzu test etmenin birçok kolay ve etkili yolu vardır.
Akvaryum Suyu Nasıl Test Edilir?
Suyla ilgili sorunlar çok çeşitli olabilir ve akvaryumunuzu farklı şekillerde etkileyebilir. Günümüzde kolayca ulaşılabilen çok sayıda akvaryum test kiti sayesinde, akvaryum suyunuzu test etmek hiç bu kadar kolay olmamıştı.
Kimyasal bir reaktif, akvaryum suyundan alınan bir numune ile karıştırılır ve ölçülen su parametresine göre renk değiştirir. Aşağıda, test etmeniz gereken en yaygın parametreler ve bunların akvaryumunuz üzerindeki olası etkileri yer almaktadır.
1. Amonyak
Yüksek amonyak seviyeleri, su canlılarınız için oldukça zehirli olabilir ve ciddi zararlara yol açabilir. Amonyak genellikle balıklarınız ve omurgasızlarınız tarafından, atıklarının bir sonucu olarak üretilir. Amonyak seviyesi 0 ppm (milyonda bir) düzeyinde kalmalıdır.
Akvaryum suyundaki amonyak seviyelerini izlemenin hızlı ve basit bir yolu olarak amonyak test şeritlerini kullanabilirsiniz. Bu şeritler hem soğuk su hem de tropikal kurulumlar için uygundur ve zararlı amonyak birikimini tespit etmenize yardımcı olur.
Eğer amonyak seviyelerinin çok düşük veya çok yüksek olduğunu görürseniz derhal tam veya kısmi su değişimi yapmanızı öneririz. Ayrıca su düzenleyici eklemek ve seviyelerin dengelendiğinden emin olmak için tekrar test etmek de etkili bir yöntemdir.
2. Nitrat
Yüksek nitrat seviyeleri istenmeyen yosun oluşumuna neden olabilir. Nitrat, amonyak gibi maddeler kadar balıklar için zehirli olmasa da yine de strese neden olabilir ve balıklarınızın büyümesini engelleyebilir. Nitrat seviyesini 50 ppm veya altında tutmanızı öneririz.
Eğer akvaryumunuzda canlı bitkiler varsa nitratı besin olarak tüketirler. Bu nedenle bitkilerinizi sağlıklı tutmak için nitrat seviyelerini en az 20 ppm seviyesinde tutmayı hedeflemelisiniz.
Nitrat seviyelerinizi test şeritleri ile ölçebilirsiniz. Eğer akvaryumunuzdaki değerlerin çok yüksek veya çok düşük olduğunu görürseniz temiz su ile yapılacak basit bir su değişimi en etkili çözümdür.
3. Nitrit
Nitrat ile karıştırılmaması gereken nitrit, sudaki canlıların kanındaki oksijenin yerini aldığı için su canlıları adına zehirli bir maddedir. Bu durum "kahverengi kan hastalığına" yol açabileceği gibi canlıların solungaçlarını ve derilerini de yakabilir. Nitrit seviyeleri 0 ppm düzeyinde tutulmalıdır.
İçinizin rahat etmesi için nitrit test şeritlerini kullanarak nitrit seviyelerinizi test edebilirsiniz. Ancak nitrit seviyelerinizin çok yüksek olduğunu görürseniz nitriti sudan uzaklaştırmak için sağlıklı bir biyolojik filtre şarttır. Ciddi durumlarda hızlı sonuç almak için acil su değişimleri de yapabilirsiniz.
4. Klor
Musluk suyuna patojenleri yok etmek amacıyla klor eklenmiş olsa da bu madde balıklar için zararlıdır ve sağlıklarını korumak için mutlaka nötralize edilmelidir. İşte bu yüzden akvaryum suyunuzu tamamlamak için işlem görmemiş musluk suyu kullanmamalısınız. Klor seviyesi 0 ppm olmalıdır.
Klor seviyeleri de dahil olmak üzere çeşitli kimyasalların düzeylerini bildiren hızlı test şeritleri ile klorun olması gereken seviyede olup olmadığını test edebilirsiniz.
Eğer klor seviyelerinin çok yüksek olduğunu tespit ederseniz bir klor giderici kullanmanızı öneririz. Alternatif olarak klorun doğal yolla uçması için suyu 24 saat dinlendirebilirsiniz. Ancak bu ikinci yöntem, klor solüsyonları kullanmak kadar etkili veya verimli değildir.
5. pH
pH, suyun asitlik ve alkalilik seviyesini ifade eder. Ancak akvaryumunuz için uygun pH seviyeleri, sahip olduğunuz kurulum türüne göre değişiklik gösterecektir. Örneğin:
• Tatlı Su Balıkları: Sağlıklı bir şekilde yaşayabilmeleri için 6.5 ile 8.0 arası pH seviyelerine ihtiyaç duyarlar.
• Tropikal Balıklar: Biraz daha hassastırlar ve mutlu bir yuva için 6.8 ile 7.8 arası değerlere ihtiyaç duyarlar.
• Deniz (Tuzlu Su) Balıkları: Bir deniz akvaryumu için pH değeri 8.1 ile 8.4 arasında olmalıdır.
6. Sertlik
kH ve gH olmak üzere iki tür sertlik seviyesi vardır.
kH (Karbonat Sertliği): kH ne kadar yüksek olursa pH'ın aniden değişme ihtimali o kadar azalır. Ani pH değişimleri balıklarınız için güvenli değildir. Tatlı su akvaryumları için kH değerini yaklaşık 50 ppm veya üzerinde tutmanızı öneririz.
gH (Genel Sertlik): Suyun genel sertliğidir ve suda çözünmüş kalsiyum ve magnezyumun ölçüsüdür. Bu mineraller hayvanların ve bitkilerin sağlıklı büyümesi için hayati öneme sahiptir. Bu nedenle 70 - 140 ppm arasını öneriyoruz.
Eğer sertlik çok düşükse kalsiyum veya magnezyum tuzu ile artırabilirsiniz. Eğer sertlik çok yüksekse yumuşak su kullanarak yapacağınız bir su değişimi ile düşürebilirsiniz.
Farklı Akvaryumlar İçin Test Nasıl Yapılır?
Sahip olduğunuz akvaryumun türüne (tatlı su veya tuzlu su) bağlı olarak akvaryumunuzu dengede tutmak için gereken seviyeler değişecektir. Bu da tam olarak neyi test etmeniz gerektiğini bilmeyi zorlaştırabilir.
Neyse ki biraz ekstra yardıma ihtiyaç duyan yeni başlayanlar için test şeritlerinden solüsyonlara kadar ihtiyacınız olan her şeyi sağlayan pek çok test kiti mevcuttur. Böylece su canlılarınız için uygun bir ortam yarattığınızdan emin olabilir ve gönül rahatlığı yaşayabilirsiniz.
Akvaryum Suyunuzu Ne Sıklıkla Test Etmelisiniz?
İdeal olarak akvaryum suyunuz mümkün olduğunca sık test edilmelidir. Ancak test yapma sıklığınız mevcut koşullara bağlı olacaktır.
• Yeni Bir Akvaryum: Yeni bir akvaryum kurarken öncelikle biyolojik döngüyü oturtmanız gerekir. Akvaryum döngü sürecindeyken amonyak, nitrit ve nitrat seviyelerinin aşırı yükselmediğinden emin olmak için suyu günlük olarak test etmelisiniz.
• Akvaryum Bakımı: Akvaryumunuzun döngüsü tamamlandığında ve balıklarınız yeni yuvalarına alıştığında, tüm değerlerin hala dengede olduğundan emin olmak için her 3-4 haftada bir test yapabilirsiniz.
• Hasta Balıkların Olduğu Bir Akvaryum: Eğer su canlılarınız hastalık belirtileri gösteriyorsa vakit kaybetmeden tüm parametreler için suyunuzu kontrol etmelisiniz. Kontrole su sıcaklığı ile başlayın, ardından amonyak seviyeleri ve pH değerleri ile devam edin.
Akvaryum Suyu Kalitesinin Kötü Olduğuna Dair İşaretler
Bazen su kalitesinin düşük olduğunu test yapmadan bile fark edebilirsiniz. Akvaryum suyunuzda nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmek, sorunları ciddi zararlara yol açmadan önce çözmek için hayati önem taşır.
Kötü su kalitesi genellikle aşağıdaki gibi birkaç farklı belirtiyle kolayca anlaşılabilir:
• Bulanık veya rengi bozulmuş su
• Akvaryumdan gelen kötü kokular
• Yosun oluşumu
• Hasta veya stresli balıklar (Halsizlik, iştah kaybı veya su yüzeyinde nefes almaya çalışma)